Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới (NTM) được Hải Phòng triển khai trên địa bàn 139 xã, thuộc 7 huyện. Để đưa chương trình đi vào cuộc sống, những năm qua, hàng loạt các Chỉ thị, Nghị quyết, Kế hoạch của Thành ủy, HĐND, UBND TP... được ban hành, từng bước cụ thể hóa trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Hệ thống Ban chỉ đạo xây dựng NTM được thành lập đồng bộ từ thành phố đến cấp thôn, xóm.

Đặc biệt, xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân, cùng với việc đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, ngành, đơn vị, Hải Phòng đã chú trọng làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và cộng đồng dân cư, doanh nghiệp.

Từ đó, quy tụ được sức mạnh tổng hợp của các hệ thống chính trị, mọi tầng lớp nhân dân tích cực tham gia hưởng ứng cuộc vận động “Toàn dân chung sức xây dựng NTM”.

Cùng với đó là rất nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện chương trình được triển khai đáp ứng nhu cầu bức thiết trong từng giai đoạn nhất định. Tiêu biểu cần phải kể đến cơ chế ngân sách thành phố hỗ trợ 100% giá trị quyết toán công trình xây dựng cơ sở hạ tầng được cấp có thẩm quyền phê duyệt trong Đề án xây dựng NTM của xã để hoàn thành 19 tiêu chí.

Theo đó, xã đạt chuẩn năm 2016 – 2017 được hỗ trợ bình quân 22 tỷ đồng/xã; xã đạt chuẩn năm 2018, bình quân 24 tỷ đồng/xã; xã đạt chuẩn năm 2019, bình quân 25 tỷ đồng/xã hay hỗ trợ phát triển nông nghiệp, thuỷ sản, kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập nông dân thành phố với 11 nhóm cơ chế, chính sách...

Tất cả những yếu tố đó đã trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phong trào xây dựng NTM trên địa bàn thành phố phát triển rộng khắp.

Ông Bùi Quang Hoằng - Phó Chánh văn phòng Điều phối NTM thành phố vui mừng chia sẻ: Giai đoạn 2011-2019, tổng nguồn lực đầu tư cho chương trình đạt đến con số 39.651.755 triệu đồng. Trong đó, có ngân sách TW hỗ trợ: 112.658 triệu đồng; ngân sách thành phố: 14.583.370 triệu đồng, chiếm 37% tổng nguồn lực Chương trình... và nguồn lực nhân dân đóng góp đạt 6.588.058 triệu đồng.

Đặc biệt, giai đoạn 2016 - 2019, nguồn vốn đầu tư từ ngân sách địa phương tăng 1,7 lần so với giai đoạn 2010-2015 đã góp phần khắc phục triệt để tình trạng nợ xây dựng cơ bản phát sinh và thúc đẩy tiến trình xây dựng NTM.

Về bất cứ làng quê nào của Hải Phòng hôm nay, chúng ta đều dễ dàng bắt gặp hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư, nâng cấp đồng bộ, hiện đại, có sự thay đổi vượt bậc.

Hiện hệ thống giao thông khu vực nông thôn đã được bê tông hoá hoặc nhựa hoá. Chỉ tính từ năm 2013 đến nay, thực hiện đề án hỗ trợ xi măng xây dựng đường giao thông nông thôn, thành phố hỗ trợ 527 nghìn tấn xi măng, tương ứng 780 tỷ đồng, nhân dân tự nguyện đóng góp 1.285.314 ngày công lao động, hiến 4.148.855 m2 đất, đóng góp trên 1.000 tỷ đồng tiền mặt..., xây dựng khoảng 3000 tuyến đường nội đồng, thôn xóm, nội bộ nghĩa trang, tổng chiều dài 3.432 km. Qua đó, cho thấy vai trò chủ thể của người dân trong tiến trình xây dựng NTM được phát huy cao độ.

Cùng với đó, trong 10 năm, các địa phương đã đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây mới 450 trạm bơm điện, 559 công trình trường học các cấp, trên 50 chợ nông thôn, 629 nhà văn hóa, khu thể thao xã, thôn, xóm... 

Nhìn chung, hệ thống cơ sở vật chất đáp ứng tốt nhu cầu tưới tiêu nước phục vụ nhu cầu sản xuất, giáo dục, mua bán, trao đổi hàng hóa, sinh hoạt VHVN, TDTD cộng đồng của người dân nông thôn.

Tính đến hết năm 2018, 100% các xã đã đạt Bộ tiêu chí Quốc gia về y tế, 100% bệnh viện huyện đạt hạng 3 trở lên, cơ sở vật chất các trung tâm y tế huyện đảm bảo theo tiêu chuẩn quốc gia. Hiện, 99,2% hộ dân nông thôn được cung cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Giáo dục & Đào tạo được chú trọng phát triển toàn diện cả quy mô và chất lượng đào tạo.

Những năm qua, Hải Phòng tiếp tục giữ vững, nâng cao chất lượng kết quả đạt chuẩn phổ cập bậc học Mầm non, Tiểu học, THCS. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng NTM cùng với phong trào xây dựng “làng văn hóa”, “gia đình văn hóa”, “khu dân cư tiên tiến” được triển khai sâu rộng, thu hút sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân tích.Từ đó, khơi dậy tinh thần đoàn kết giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo, chung sức xây dựng NTM... 

Cơ cấu kinh tế nông nghiệp chuyển dịch đúng hướng. Cơ giới hóa sản xuất được phát triển nhanh ở tất cả các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, thủy sản và ngành nghề nông thôn, góp phần thay đổi phương thức, nâng cao hiệu quả sản xuất và cải thiện điều kiện làm việc cho người nông dân. Công nghiệp chế biến, bảo quản nông, thuỷ sản có bước phát triển mới, đáp ứng tốt nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Đáng chú ý, Hải Phòng đã thu hút 12 doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC với tổng diện tích 1034,81 ha, vốn đầu tư khoảng 10 nghìn tỷ đồng. Hiện toàn thành phố có 20.340 ha vùng sản xuất tập trung, giá trị sản xuất trung bình đạt trên 245 triệu đồng/ha/năm.

Nhiều cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa cho năng suất cao hơn từ 8 đến 15% so với sản xuất đại trà, chi phí giảm 2,5 đến 5%, lãi thuần tăng từ 9 đến 11 triệu đồng/ha.

Trong lĩnh vực tiêu thụ sản phẩm, Hải Phòng có 54 doanh nghiệp, tổ chức cá nhân tham gia vào liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với 1.130 hộ vệ tinh, thuộc các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản; 53 cửa hàng chuyên kinh doanh nông lâm, thủy sản được cấp giấy chứng nhận an toàn; 25 cửa hàng, hệ thống siêu thị tiêu thụ sản phẩm sản xuất nông lâm thủy sản.

Ở khu vực nông thôn đã hình thành các cụm, khu công nghiệp đi vào hoạt động. Hầu hết các huyện đều có cơ sở gia công cơ khí - luyện kim, các ngành dệt may, da giày, sản xuất vật liệu xây dựng, khai khoáng, tiểu thủ công nghiệp như sửa chữa, bảo trì, gia công cơ khí..., phát triển mạnh, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2018 đạt 50,4 triệu đồng/người, gấp 2,6 lần so với năm 2010 (Cả nước đạt 35,9 triệu đồng/người). Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,6% (giảm 5,29% so với 2011)...

Có thể khẳng định với sự vào cuộc tích cực, quyết liệt, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, mọi tầng lớp nhân dân, chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn thành phố đã gặt hái được thành tựu nổi bật trên mọi phương diện.

Tính đến tháng 6-2019, toàn thành phố có 97/139 xã (đạt 69,78%) đạt chuẩn NTM; 42 xã còn lại phấn đấu cuối năm 2019 sẽ cán đích NTM, hoàn thành trước 1 năm so với kế hoạch và chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao.

Đáng chú ý, năm 2018, để đưa công cuộc xây dựng NTM đi vào chiều sâu chất lượng, mang tính toàn diện và bền vững, Hải Phòng đã ban hành Bộ tiêu chí “Thôn nông thôn mới kiểu mẫu”.

Thực hiện chủ trương của thành phố, ngay sau khi cán đích NTM, ngoài 15 thôn được chọn triển khai điểm mô hình có sự đầu tư, hỗ trợ kinh phí của thành phố thì rất nhiều địa phương khác trên địa bàn thành phố cũng hăng hái bắt tay vào xây dựng "Thôn nông thôn kiểu mẫu". Hàng loạt các tuyến đường hoa, cây đã được xây dựng, nhân rộng, tạo điểm nhấn sắc nét trong tổng thể bức tranh thiên nhiên tươi đẹp của lành quê Hải Phòng hôm nay.

“Thôn nông thôn kiểu mẫu” đã trở thành sự bứt phá vượt bậc, thổi "hồn" vào phong trào xây dựng, kiến thiết quê hương của bà con nông dân, kiến tạo nên một diện mạo hoàn toàn mới cho làng quê Hải Phòng và hứa hẹn sẽ mang lại một cuộc sống thi vị, tươi mới, sung túc, đủ đầy hơn cho người dân nông thôn...

Khánh Chi

• Hội Nông dân thành phố: Xung kích trong tiến trình xây dựng nông thôn mới
• Bình quân các xã đạt 17,8/19 tiêu chí nông thôn mới
• Thể lệ “Cuộc thi báo chí viết về Nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp” giai đoạn 2017-2020
• Nhanh chóng hoàn thiện công tác chuẩn bị tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới