Đóng góp vào sự phát triển không ngừng của hệ thống BHTG trên toàn thế giới là sự kết nối mạnh mẽ, sâu rộng của các tổ chức BHTG thông qua hoạt động hợp tác song phương và đa phương. Trên thế giới, Hiệp hội BHTG quốc tế (IADI) là diễn đàn toàn cầu lớn nhất, kết nối 95 thành viên chính thức, 11 thành viên liên kết và 17 đối tác để cùng nhau chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về BHTG và đưa ra hàm ý chính sách cho các nước.

Kể từ khi gia nhập là thành viên của IADI vào tháng 2/2003, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) không ngừng nỗ lực, hoạt động tích cực, qua đó thu nhận được nhiều lợi ích và kết quả đáng ghi nhận. Một mặt, việc mở rộng hợp tác với các tổ chức BHTG tiên tiến trên thế giới đã giúp BHTGVN học hỏi được nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong việc xây dựng tổ chức, phát triển nghiệp vụ BHTG, cập nhật xu hướng mới, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của BHTGVN. Mặt khác, với tinh thần chủ động hợp tác, trách nhiệm, gắn kết và cùng nhau phát triển, BHTGVN từng bước khẳng định được vị thế và vai trò của mình trong nước và quốc tế.

Hợp tác quốc tế thúc đẩy hoàn thiện chính sách BHTG

Trải qua 24 năm hình thành và phát triển, BHTGVN đã có những bước phát triển đáng kể, từ ban hành Luật BHTG (năm 2012) - khuôn khổ pháp lý cao nhất cho hoạt động BHTG - đến việc hoàn thành Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và tiến tới sửa đổi Luật BHTG nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và nhiệm vụ được giao của BHTGVN. Trong từng bước chuyển mình đó, hoạt động hợp tác quốc tế có vai trò thúc đẩy, hoàn thiện chính sách BHTG thông qua những hoạt động cụ thể như:

Thứ nhất, chủ động tham gia và tích cực đóng góp vào các hoạt động hội nghị, hội thảo, đào tạo, khảo sát và nghiên cứu do IADI, Ủy ban khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (APRC) và các tổ chức BHTG quốc tế tổ chức

Hàng năm, BHTGVN tích cực tham gia vào các hoạt động hội nghị, hội thảo, đào tạo, khảo sát và nghiên cứu do IADI, APRC và các tổ chức BHTG quốc tế tổ chức với mục tiêu không ngừng học hỏi, nâng cao kiến thức và chuyên môn trong lĩnh vực BHTG, đồng thời tăng cường thiết lập mối quan hệ hợp tác với các tổ chức BHTG quốc tế, cũng như quảng bá hình ảnh và nâng cao vị thế của BHTGVN trong cộng đồng quốc tế. Ngoài việc tham gia trực tiếp, BHTGVN đã tận dụng tối đa hình thức tổ chức trực tuyến, tham gia hầu hết các hội nghị, hội thảo và đào tạo, tạo điều kiện cho cán bộ, nhân viên BHTGVN có cơ hội học hỏi, cập nhật kiến thức cũng như xu hướng của BHTG thế giới. 

Thứ hai, tiến hành nghiên cứu thông lệ quốc tế, tài liệu nghiên cứu, tài liệu hội nghị, hội thảo, đào tạo, khảo sát phục vụ cho hoạt động nghiên cứu của BHTGVN

Năm 2009, Ủy ban Basel về Giám sát ngân hàng (BCBS) và IADI ban hành Bộ nguyên tắc cơ bản phát triển hệ thống BHTG hiệu quả (Bộ nguyên tắc) và cập nhật, sửa đổi vào tháng 11/2014. Bộ nguyên tắc đã được sử dụng là tài liệu tham chiếu chính thức cho các nghiên cứu và đề xuất nội dung liên quan đến quá trình xây dựng Luật BHTG ; và kể từ đó, đóng vai trò xuyên suốt trong mọi hoạt động nghiên cứu chính sách sau này của BHTGVN.

Từ tháng 2/2017 – tháng 9/2018, BHTGVN thực hiện Chương trình Hỗ trợ kỹ thuật tự đánh giá Bộ nguyên tắc (SATAP) dưới sự hỗ trợ của chuyên gia IADI nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động của tổ chức BHTG so với Bộ nguyên tắc cơ bản, từ đó đưa ra đề xuất và khuyến nghị phù hợp. Kết quả của chương trình SATAP cũng đã trở thành tài liệu tham khảo hữu ích, đáng tin cậy cho BHTGVN cũng như các cơ quan quản lý Nhà nước trong quá trình hoàn thiện chính sách BHTG, cải cách hoạt động của tổ chức cũng như nghiên cứu, đề xuất nội dung trong quá trình sửa đổi Luật BHTG trong tương lai.

Bên cạnh đó, thông qua khảo sát thường niên của IADI về lĩnh vực BHTG, BHTGVN cùng với các thành viên IADI đã cùng nhau xây dựng nên cơ sở dữ liệu toàn cầu phong phú, cập nhật nhất về BHTG, với mục đích phục vụ thường xuyên cho công tác nghiên cứu và tham khảo của các thành viên. BHTGVN đã tham gia tích cực và sử dụng có hiệu quả thông tin tại khảo sát nhằm phục vụ cho quá trình xây dựng Luật BHTG , Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Đề án hạn mức trả tiền bảo hiểm, các đề xuất liên quan đến sửa đổi và bổ sung Luật BHTG và các hoạt động nghiên cứu ứng dụng hàng năm của BHTGVN.

Như vậy, trên cơ sở Bộ nguyên tắc, kết quả của chương trình SATAP và hàng loạt hoạt động nghiên cứu kết hợp hợp tác quốc tế, BHTGVN đã xây dựng nguồn cứ liệu phong phú, tích lũy kiến thức và kinh nghiệm hữu ích phục vụ quá trình nghiên cứu chính sách với mục tiêu cải thiện hoạt động hệ thống BHTG, hướng tới thông lệ quốc tế tốt nhất và phù hợp nhất với tình hình thực tiễn tại Việt Nam.

Thứ ba, đăng cai tổ chức hội nghị, hội thảo trong khuôn khổ hoạt động của IADI và APRC

BHTGVN đã đăng cai tổ chức thành công 02 sự kiện hội thảo lớn tương ứng với giai đoạn phát triển và vị thế của BHTGVN trong từng thời kỳ.

Nhằm phục vụ cho quá trình nghiên cứu đề xuất xây dựng Luật BHTG, năm 2007, BHTGVN đăng cai tổ chức thành công Hội nghị thường niên lần thứ 5 của Ủy ban Châu Á thuộc IADI và Hội thảo quốc tế với chủ đề “Nâng cao hiệu quả hoạt động của BHTG”. Đây là sự kiện quốc tế đầu tiên và có quy mô lớn nhất về BHTG được tổ chức ở Việt Nam. Sự kiện thu hút được sự tham gia của 15 quốc gia là thành viên ARC (tiền thân của APRC), các tổ chức quốc tế và đại diện của các cơ quan bộ, ngành của Việt Nam nhằm chia sẻ kinh nghiệm về việc xây dựng hệ thống BHTG hiệu quả phù hợp với thông lệ quốc tế và đặc thù của mỗi quốc gia. Qua đó, BHTGVN cũng như các cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam có cơ hội nghiên cứu sâu hơn về mô hình BHTG hiệu quả tại các quốc gia, thiết lập cơ sở pháp lý cho đề xuất xây dựng Luật BHTG.

Năm 2018, nhằm nâng cao hình ảnh và vị thế của BHTGVN trong mắt bạn bè quốc tế, đồng thời, tranh thủ kinh nghiệm quốc tế về việc xử lý các tổ chức tín dụng (TCTD) yếu kém có quy mô nhỏ, BHTGVN đăng cai tổ chức Hội nghị thường niên lần thứ 16 của APRC và Hội thảo quốc tế với chủ đề “Vai trò của tổ chức BHTG đối với các tổ chức tham gia bảo hiểm vừa và nhỏ”. Hội nghị có sự tham gia của 186 đại biểu quốc tế và trong nước, các tổ chức quốc tế uy tín và đại diện cơ quan bộ, ngành của Việt Nam. Qua hội thảo, các đại biểu trong và ngoài nước có cơ hội trao đổi, cập nhật kinh nghiệm trong xử lý các TCTD yếu kém có quy mô vừa và nhỏ, từ đó làm cơ sở đề xuất, tham vấn các cơ quan quản lý của Việt Nam hoàn thiện khung khổ pháp lý để BHTGVN đóng góp nhiều hơn vào quá trình tái cấu trúc hệ thống các TCTD và tăng cường giám sát an toàn hệ thống các TCTD, đặc biệt đối với các TCTD vừa và nhỏ.

Năm 2023, BHTGVN tiếp tục đăng cai tổ chức Hội thảo quốc tế IADI APRC với chủ đề “Tăng cường vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong phát hiện sớm và can thiệp kịp thời”. Đây là vấn đề được các tổ chức trong và ngoài nước đang rất quan tâm trong bối cảnh các vụ đổ vỡ ngân hàng lớn xảy ra trên thế giới trong thời gian gần đây. Ngoài ra, tại Việt Nam, Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã đặt mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động BHTG, trong đó bao gồm việc phát hiện, cảnh báo sớm những rủi ro tiềm ẩn đối với tổ chức tham gia BHTG và tham gia tái cơ cấu có hiệu quả các tổ chức tham gia BHTG yếu kém. Các mục tiêu trong Chiến lược chính là cơ sở để BHTGVN lựa chọn chủ đề đăng cai Hội thảo APRC 2023. Thông qua Hội thảo này, các tổ chức trong và ngoài nước tham dự có thể học hỏi kiến thức, trao đổi kinh nghiệm về phát hiện sớm và can thiệp kịp thời đối với các TCTD có vấn đề và vai trò của tổ chức BHTG trong hoạt động này, từ đó góp phần tích cực vào việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần vào sự phát triển an toàn, lành mạnh của hệ thống tài chính – ngân hàng.

Thứ tư, tăng cường các hoạt động song phương nhằm tranh thủ sự hỗ trợ từ các tổ chức BHTG tiên tiến, hiện đại

Bên cạnh hoạt động của IADI và APRC, BHTGVN đã và đang tích cực mở rộng quan hệ hợp tác song phương với các tổ chức BHTG tiên tiến trong khu vực thông qua việc ký các Bản ghi nhớ hợp tác (MOU). Hiện nay, BHTGVN đã ký với 07 tổ chức BHTG đến từ các quốc gia trong khu vực bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Indonesia, Philippines, Nga và Lào. Việc ký kết MOU là nền móng để các bên triển khai nhiều hoạt động hợp tác hiệu quả như tổ chức các chương trình hội thảo, đào tạo, trao đổi nhân lực, khảo sát nhằm học tập kinh nghiệm, thành công của từng tổ chức BHTG để áp dụng phù hợp với tình hình thực tế của từng quốc gia. Gần đây, thông qua hình thức tổ chức hội thảo trực tuyến, BHTGVN và các đối tác MOU duy trì hoạt động chia sẻ kinh nghiệm, đáp ứng nhu cầu học hỏi của cán bộ BHTGVN mà không bị gián đoạn bởi các yếu tố khách quan. Theo đó, cán bộ, nhân viên của BHTGVN tại các địa điểm khác nhau có cơ hội trao đổi trực tiếp với chuyên gia quốc tế về nghiệp vụ, học hỏi, cập nhật kiến thức thường xuyên hơn so với phương pháp truyền thống trước đây. Với lợi thế linh hoạt, thực chất và tiết kiệm chi phí, BHTGVN sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất tổ chức hoạt động chia sẻ kinh nghiệm với các tổ chức BHTG tiên tiến, hiện đại dưới hình thức trực tuyến.

Một số giải pháp trong thời gian tới

Trước những khó khăn và thử thách trong trọng trách và nhiệm vụ được giao, BHTGVN xác định cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý cho hoạt động BHTG, đảm bảo phù hợp với tình hình trong nước và hướng tới tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế. Hơn nữa, BHTGVN sẽ chủ động rà soát để đề xuất các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung và ban hành các văn bản dưới Luật có liên quan, đảm bảo triển khai có hiệu quả các chính sách BHTG. Do đó, hoạt động hợp tác quốc tế cũng cần được đẩy mạnh hơn nữa nhằm hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động nghiên cứu chính sách sắp tới thông qua các định hướng cụ thể như sau:

Thứ nhất, tiếp tục tham gia tích cực, chủ động và đóng góp có ý nghĩa cho các hoạt động hội nghị, hội thảo, đào tạo, khảo sát và nghiên cứu trong khuôn khổ của IADI, APRC và hợp tác song phương với các tổ chức BHTG tiên tiến.

Thứ hai, khuyến khích và tạo điều kiện cho cán bộ BHTGVN có cơ hội tham gia học tập, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ thông qua nhiều hình thức như cử đi đào tạo ngoài nước và mời chuyên gia quốc tế đến Việt Nam.

Thứ ba, với kinh nghiệm tổ chức các sự kiện lớn, BHTGVN sẽ tiếp tục chủ động đăng cai tổ chức các hội thảo mang tầm cỡ khu vực và quốc tế. Việc thu hút sự tham gia của chuyên gia quốc tế hàng đầu, các cơ quan tầm cỡ quốc tế và các đơn vị trong nước sẽ giúp BHTGVN lĩnh hội được kinh nghiệm và kiến thức trong lĩnh vực BHTG, đồng thời quảng bá hình ảnh tổ chức, đất nước và con người Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Thái Bình