Huấn luyện chó giám biệt nguồn hơi

Thao trường là một bãi đất rộng với những chiếc cầu thang, vật cản cao thấp khác nhau được sắp xếp theo hệ thống. Những chú chó Becgiê thì khá bự, trông thật hung, chúng nhìn cánh phóng viên với vẻ không lấy gì… thân thiện cho lắm. Và chắc chắn nếu không có những chiến sĩ huấn luyện bên cạnh thì có lẽ chúng tôi cũng bị dính đòn. Buổi huấn luyện bắt đầu từ màn khởi động cho chó tập đội hình, đi bộ, rồi leo cầu thang, chạy, vượt chướng ngại vật. Những màn huấn luyện diễn ra khá nhanh, nhất là "tiết mục" leo cầu thang, chạy, vượt chướng ngại vật, làm "phó nháy" tôi chạy bở hơi tai cũng không kịp ghi lại được những hình ảnh ấn tượng nhất. Song có lẽ hồi hộp nhất là bài huấn luyện chó… cắn.

Vẫn biết cắn là sở trưởng của các chú khuyển nhưng đối với chó nghiệp vụ thì cắn làm sao cho đúng, cho trúng là cả một vấn đề, đòi hỏi quá trình huấn luyện lâu dài và rất công phu. Trong bài huấn luyện này, phải có một người đóng vai “quân xanh” - đây phải là người hết sức dũng cảm và lỳ đòn thì mới chịu trận được những con chó to lớn, dữ tợn tấn công. Sau khi được trang bị bảo hộ, “quân xanh” bước ra giữa sân tay đeo chiếc gối nhồi bông và khiêu khích bản năng của chú chó. Tức thì chú chó gào lên, lao tới tấn công mục tiêu, kéo theo cả người huấn luyện. Chứng kiến cảnh cắn xé vật lộn giữa chó và người đóng "quân xanh", chúng tôi dựng cả tóc gáy. Cuối cùng thì chú chó "cũng trả tự do" cho “quân xanh” khi HLV lên tiếng yêu cầu dừng lại…

Kết thúc bài tập, chúng tôi tranh thủ phỏng vấn nhanh chiến sĩ làm "quân xanh" dũng cảm. Đưa tay quệt những giọt mồ hôi đang túa ra, anh vừa thở vừa nói: Công nhận làm "quân xanh" như thế này nhiều khi cũng run lắm, lại mệt nữa. Có lúc chú chó quá hăng, cắn đau, chảy máu là chuyện thường. Đôi lúc bị cắn đau chỉ biết gạt nước mắt chịu trận chứ không thể cáu giận với mấy chủ khuyển này được. Mà người nào chưa bị chó cắn thì chưa phải là HLV... chó! Nghe anh nói như vậy, chúng tôi mới cảm nhận được huấn luyện chó nghiệp vụ kỳ công và nguy hiểm đến mức nào.

Dạy cho chó nghiệp vụ vượt vật cản

Dẫn chúng tôi vào phòng huấn luyện chó giám biệt nguồn hơi, trung tá Tuy nói: Giám biệt nguồn hơi là khoa mục huấn luyện khó khăn và gian lao hơn cả, đòi hỏi HLV phải thật kiên trì chịu khó mới thành công. Ở khoa mục huấn luyện này, thông thường phải dùng chó có loại hình thần kinh mạnh, cân bằng linh hoạt. Các chú chó phải nhớ và thuộc được nguồn hơi của thầy dạy, sau khi thuần thục sẽ được cho tiếp xúc với nguồn hơi cần tìm như thuốc phiện, heroin, thuốc tổng hợp... Đặc biệt, mỗi chú chó chỉ được huấn luyện ngửi một nguồn hơi nhất định và được dạy một cách bài bản như cho chó ngửi ma túy gián tiếp qua một chiếc khăn tẩm mùi, qua một chiếc tủ hay két sắt bên trong có chứa ma túy, với mức độ từ thấp đến cao. Giai đoạn này khoảng ba, bốn tháng, được đánh giá là công phu nhất và quyết định sự thành bại cả một khóa huấn luyện kéo dài 1-2 năm. Còn để có một con chó giám biệt hơi người, hơi đối tượng trong các vụ án hình sự, công tác huấn luyện bền bỉ, khoa học, từ đơn giản đến phức tạp và phải tiến hành luyện tập thường xuyên để tạo phản xạ có điều kiện cho những chú chó nghiệp vụ.

Được tiếp chuyện với trung tá - Đội trưởng Đào Văn Hoà, chúng tôi một lần nữa hiểu được nỗi vất vả và gian khổ của nghề huấn luyện chó nghiệp vụ. Với thâm niên gần 30 năm trong nghề, Đội trưởng Hoà như thuộc làu tất cả đặc tính, loại hình thần kinh của chó cũng như các khoa mục huấn luyện phù hợp với từng loại. Trung tá Hoà cho biết, hiện tại trung tâm có 23 HLV và 24 chú chó đang được huấn luyện và sử dụng. Dạy cho chó cũng chẳng khác gì nuôi một đứa trẻ, phải biết vỗ về chăm sóc nó từng ly từng tý, từ việc ăn uống, vệ sinh cho đến giấc ngủ của chúng, khi đó chó mới thực sự nghe lời và tuân theo sự dạy bảo của HLV. Từ khi một chú chó vào "trường" đến khi "tốt nghiệp" HLV phải trải qua không ít vất vả và cả sự nguy hiểm, tuy nhiên, khi nhắc đến các chiến công của chó nghiệp vụ, ít ai lại nhớ đến HLV - những người đã gắn bó cả đời để nuôi dưỡng huấn luyện những con chó phục vụ cho công tác điều tra, khám phá ra tội phạm.

Nói đến những chiến công của đội chó nghiệp vụ thì khó có thể kể ra hết được. Chỉ tính riêng quý 3/2010, các "thầy, trò" của trung tâm đã giúp cơ quan điều tra phá 3 vụ buôn bán ma tuý, 2 vụ giết người, 1 vụ sử dụng trái phép thuốc nổ, 1 vụ trộm cắp… Trong đó phải kể việc trung tá Tuỵ cùng với chú chó Rích (chuyên phát hiện thuốc nổ) phối hợp với cơ quan điều tra tiến hành khám xét xe ô tô BKS: 16L-9394 nghi vận chuyển thuốc nổ liên quan đến vụ nổ vào 3h ngày 26-9 tại đường Kỳ Sơn, Thuỷ Nguyên gây hậu quả rất nghiêm trọng. Bằng những kiến thức đã được huấn luyện, chú chó Rích đã nhanh chóng phản ứng tại ghế lái và khoang lái ghế sau có chứa thuốc nổ. Sau đó, hai bố con là Nguyễn Văn Lâm và Nguyễn Văn Đôn cùng ở xóm 8 Pháp Cổ, Lại Xuân, Thuỷ Nguyên phải cúi đầu nhận tội đã gây nên vụ nổ trên.

Làm "quân xanh" nhiều lúc cũng nguy hiểm lắm

Ngoài ra, HLV thượng uý Hoàng Xuân Trường cùng chú chó Nich (chó giám biệt nguồn hơi) cũng đã phối hợp đắc lực với cơ quan điều tra tìm ra thủ phạm của 2 vụ giết người tại phường Vĩnh Niệm, quận Lê Chân và xã Thanh Lương, huyện Vĩnh Bảo. Cụ thể, vào 19h30' ngày 10-9, tại thôn Thanh Khê, xã Thanh Lương, Vĩnh Bảo, xảy ra vụ án mạng, nạn nhân là ông Vũ Văn Thành chết tại chỗ, còn vợ ông là bà Nguyễn Thị Bệu, cấp cứu tại bệnh viện. Hiện trường để lại là một đôi dép nam giả da màu nâu và 1 đôi găng tay sợi màu trắng, đơn vị đã thu giữ nguồn hơi để lại tại hiện trường và 4 nguồn của 4 đối tượng nghi vấn. Ngay sau đó, chú chó Nich đã nhanh chóng thực hiện nhiệm vụ giám biệt. Kết quả cho thấy, nguồn hơi để lại hiện trường đồng nhất với nguồn hơi của đối tượng nghi vấn là Đoàn Văn Hoà, sinh 1985 ở xã Đồng Minh, Vĩnh Bảo. Kết quả này buộc đối tượng phải nhận tội và khai rõ hành vi giết người cướp của hắn…

Chúng tôi hỏi thượng uý Trường về bí quyết nào giúp anh huấn luyện chó giỏi, đi phá án lúc nào cũng thành công, anh Trường cười và nói rằng: Bí quyết gì đâu, để huấn luyện cho một con chó giỏi, tinh thông nghiệp vụ, người HLV cần phải hiểu nó, coi nó như một người bạn của mình. Trong khi mình dạy nó phải tuân thủ bài bản từ lý thuyết cho đến khâu thực hành, từ đơn giản đến phức tạp. Chó dù có khôn đến đâu cũng chỉ hoạt động theo phản xạ có điều kiện cho nên người dạy chó phải tạo cho nó phản xạ một cách nhanh nhạy trong mọi tình huống, mọi nguồn hơi… thì mới có thành công như ngày hôm nay được.

Vâng, để có những thành công lớn trong thực hiện nhiệm vụ, CBCS Trung tâm huấn luyện chó nghiệp vụ còn phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Với họ, mồ hôi vẫn đổ trên thao trường và những giọt nước mắt vẫn rơi không phải vì đau do "tai nạn nghề nghiệp" mà họ khóc cho niềm vui sướng mỗi khi những chú chó của mình tham gia phá thành công những vụ án. Được biết, đội chó nghiệp vụ của Trung tâm đã giành được giải nhất toàn đoàn (trong đó có 1 giải nhất và 1 giải nhì cá nhân) tại cuộc thi chó nghiệp vụ do Bộ Công an tổ chức cuối năm vừa rồi. Đạt được vinh dự đó, anh em CBCS Trung tâm rất vui và coi đây là động lực để phấn đấu…