Theo thống kê, hiện trên địa bàn thành phố có 212 điểm kinh doanh VLXD với tổng diện tích 189.7 ha tập trung tại 12 quận (huyện). Cụ thể, huyện Thủy Nguyên  có 61 bến, bãi tập kết, kinh doanh khoáng sản làm VLXD với tổng diện tích 52.7 ha; huyện Cát Hải có 10 bến, bãi tập kết kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng với tổng diện tích 1,6 ha; huyện Vĩnh Bảo có 24 bến, bãi tập kết, kinh doanh khoáng sản làm VLXD với tổng diện tích 13,9 ha; quận Dương Kinh có 32 bến, bãi tập kết, kinh doanh khoáng sản làm VLXD với tổng diện tích 32 ha; huyện Tiên Lãng 21 bến, bãi tập kết, kinh doanh khoáng sản làm VLXD với tổng diện tích 14,2 ha…   

Qua khảo sát cơ quan chức năng, một số bến bãi tập kết VLXD xâm lấn làm ảnh hưởng đến công trình cầu đường, gây mất mỹ quan và ảnh hưởng đến người dân xung quanh. Hầu hết các bến bãi tập kết VLXD khi làm hợp đồng thuê đất với chính quyền địa phương đều được yêu cầu đảm bảo thực hiện đúng các quy định của pháp luật về bảo vệ hành lang đê điều và hành lang thoát lũ và các quy định khác ở địa phương.

Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất kinh doanh các hộ đã tận dụng phần đất trong hành lang đê điều và thoát lũ để sử dụng tập kết các vật liệu , điều này đã gây ảnh hưởng rất lớn đến an toàn đê điều, đặc biệt trong mùa mưa bão. Một số chủ bến bãi không có hợp đồng cho thuê đất cũng như giấy tờ chứng minh nguồn gốc sử dụng đất. Tại các quận, huyện: Kiến An, Dương Kinh, Kiến Thụy, An Lão có 8 bãi kinh doanh VLXD không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc sử dụng đất.

Tại huyện Tiên Lãng, có 21 bãi tập kết, kinh doanh vật liệu xây dựng ven sông, được hình thành từ lâu, chủ yếu nằm dọc ven các tuyến sông Văn Úc, sông Thái Bình và khu vực chân cầu mang tính tự phát. Trong số các bãi tập kết vật liệu xây dựng trên, một số bãi vi phạm hành lang thoát lũ và công trình đê điều nằm liền kề.

Trong đó chủ yếu là tình trạng vi phạm về chất tải vật liệu quá cao, vượt quy định, để vật liệu xây dựng sát thân đê, ngoài bãi sông chiếm dụng hành lang bảo vệ đê điều, vi phạm về xây dựng cầu cảng…

Ngoài ra, một số bến bãi chưa có giấy phép kinh doanh vật liệu xây dựng. Qua khảo sát của PV, tại các bến bãi trên địa bàn huyện như khu vực bến Sứa, xã Hùng Thắng, bến Khuể thị trấn Tiên Lãng và nhiều địa điểm khác ở khu vực hai bên cầu sông Mới, xã Tiên Tiến, Tự Cường cũng xảy ra tình trạng vi phạm như nói trên. 

Ông Đoàn Thế Lăng - Chủ tịch UBND thị trấn Tiên Lãng - cho biết: Trên địa bàn thị trấn Tiên Lãng có 4 bến bãi tập kết vật liệu xây dựng được hình thành từ lâu do UBND huyện Tiên Lãng trực tiếp ký hợp đồng cho thuê. Việc tập kết vật liệu xây dựng của một số đơn vị kinh doanh vật liệu xây dựng vi phạm hành lang thoát lũ, hành lang bảo vệ cầu Khuể và vi phạm pháp luật về đê điều.

Vừa qua, UBND huyện Tiên Lãng đã ra quyết định xử phạt hành chính đối trường hợp tự ý xây dựng trạm trộn bê tông ngoài bãi sông. Tương tự vậy, Trưởng phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện Vĩnh Bảo ông Vũ Duy Tân cũng cho biết, tại các xã Vĩnh Long, Giang Biên các bến kinh doanh VLXD cũng xảy ra vi phạm , UBND huyện Vĩnh Bảo đã có công văn gửi địa phương về việc tăng cường quản lý các bến, bãi trên địa bàn huyện. 

Ngoài ra, các chủ bến bãi chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, kinh doanh chưa tuân thủ quy định về quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật sản phẩm hàng hóa kinh doanh; các loại VLXD kinh doanh tại bến bãi không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Hiện nay, trên địa bàn thành phố các bến bãi kinh doanh VLXD gồm hộ gia đình và doanh nghiệp tư nhân, trong đó có 21 tổ chức, hộ kinh doanh không có giấy phép hoạt động. Các bến bãi kinh doanh chưa được cấp phép hoạt động bến thủy nội địa.

Phần lớn hộ kinh doanh VLXD không thực hiện cam kết bảo vệ môi trường; không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, kinh doanh không đúng nội dung đăng ký, bến bãi tập kết không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hoặc sử dụng sai mục đích thuê đất; hầu như các tổ chức, hộ kinh doanh có bến bãi tập kết, kinh doanh đất, cát xây dựng, cát san lấp không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp công trình xây dựng trên đất (kể cả trường hợp thuê lại công trình xây dựng trên đất).

Hoạt động các bến bãi đều vi phạm Luật Đê điều. Đặc biệt, chủ bãi cho sử uthành phố đang bị hư hỏng nghiêm trọng. Qua công tác khảo sát hiện trạng tại bến bãi VLXD thì việc quản lý các tổ chức, hộ kinh doanh có bến bãi tập kết, kinh doanh VLXD của chính quyền địa phương cấp xã còn lỏng lẻo, đa phần số liệu sai khác so với nội dung mà UBND cấp xã báo cáo huyện, dẫn tới việc quản lý còn hạn chế. Còn tồn tại thực tế tổ chức, hộ kinh doanh thực hiện hoạt động kinh doanh không có đăng ký kinh doanh, đăng ký kinh doanh không đúng theo tên của tổ chức, hộ kinh doanh hiện đang kinh doanh.

Cùng với đó, trong công tác quản lý thì nhiều năm qua, các bãi VLXD vi phạm vẫn ngang nhiên hoạt động bởi trách nhiệm quản lý bãi VLXD giưã chính quyền địa phương và các ngành chức năng chưa rõ. Việc cấp phép bến thủy nội địa thuộc ngành giao thông- vận tải nhưng công tác kiểm tra, hướng dẫn, áp dụng biện pháp ngăn chặn chưa được quan tâm sát sao.

Vì vậy, hầu hết bến bãi khai thác VLXD vẫn hoạt động mà không có giấy phép hoạt động bến thủy nội địa. Bên cạnh đó, việc quản lý các bến bãi này còn thuộc nhiều ngành liên quan như: Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên- Môi trường, Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn… nên còn chồng chéo.

Thiết nghĩ, để quản lý chặt chẽ các bến bãi VLXD cần sự phối hợp giữa các sở, ngành thành phố. Cùng với đó, tại các địa phương có bến bãi kinh doanh VLXD cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực VLXD.

TRUNG KIÊN