Xe tăng Quân giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập ngày 30-4-1975. Ảnh: Tư liệu.

Phát huy truyền thống hơn 80 năm (1935-2014) xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng dân quân tự vệ (DQTV), tự hào với bề dày truyền thống TP Cảng “Trung dũng - Quyết thắng”, với sự quan tâm đặc biệt của Đảng bộ và nhân dân thành phố, lực lượng DQTV Hải Phòng ra sức phấn đấu vượt mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó…

“Bức tường sắt” trong chiến tranh

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, thực hiện đường lối chiến tranh nhân dân của Đảng, sát cánh cùng các đơn vị chủ lực như: Bộ Tư lệnh Hải quân, Sư đoàn PK 363, Trung đoàn không quân sân bay Kiến An…, lực lượng dân quân tự vệ và bộ đội địa phương thành phố đã hiệp đồng chặt chẽ, chiến đấu ngoan cường, bảo vệ thành phố.

Năm 1964, với con số hơn 40 nghìn người tham gia, thì đến năm 1972, lực lượng DQTV Hải Phòng đã tăng lên 89.445 người, biên chế thành 24 tiểu đoàn, 529 đại đội, 859 trung đội tự vệ chiến đấu và du kích, 450 trung đội liên hợp, 1.047 trung đội dân quân. Số đảng viên trong các đơn vị DQTV toàn thành phố chiếm từ 20-30%. Đây là nhân tố có ý nghĩa quyết định vai trò, sức chiến đấu của lực lượng DQTV thành phố trong những năm tháng chiến tranh.

Sau khi xảy ra “Sự kiện vịnh Bắc Bộ” năm 1964, từ ngày 2-3-1965, đế quốc Mỹ mở chiến dịch “Sấm Rền” leo thang đánh phá miền Bắc, trong đó huy động nhiều máy bay đánh phá đảo Bạch Long Vĩ, mở đầu cuộc chiến tranh phá hoại Hải Phòng. Ngay khi máy bay địch xuất hiện, các trận địa pháo cao xạ, tổ bắn máy bay của các đơn vị  DQTV trên đảo đã kịp thời nổ súng, một máy bay F4 của địch đã trúng đạn.

Pháo phòng không mặt đất của Hải quân Việt Nam bắn trả máy bay Mỹ.

Đặc biệt, trận chiến đấu chiều 29-3-1965, địch huy động 42 lần máy bay phản lực của hải quân, chia thành nhiều tốp đánh phá. Lực lượng DQTV đảo đã phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, bắn rơi 5 chiếc máy bay phản lực. Đây là chiến công đầu xuất sắc, được Bộ Tư lệnh quân khu, Bộ Tổng tư lệnh biểu dương, Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng cờ luân lưu “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” cho quân và dân đảo Bạch Long Vĩ.

Lực lượng DQTV Hải Phòng vô cùng tự hào đã góp phần to lớn cùng với quân và dân TP lập nên những chiến công hiển hách trong 2 cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại và phong tỏa đường biển của đế quốc Mỹ. Từ trận đầu bắn rơi máy bay Mỹ trên đảo Bạch Long Vĩ, đến chiến thắng oanh liệt trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không (tháng 12-1972), nhân dân và LLVT Hải Phòng cùng với lực lượng phòng không quốc gia đã bắn rơi 317 máy bay các loại, bắn cháy 8 tàu chiến.

Trong đó, LLVT TP bắn rơi 56 chiếc, có 35 chiếc do các tay súng DQTV trực tiếp bắn rơi, góp phần không nhỏ cùng quân, dân miền Bắc đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ, tạo tiền đề cùng quân và dân cả nước giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu, qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng DQTV thành phố đã có 22 đơn vị vinh dự được Đảng, nhà nước phong tặng danh hiệu “Đơn vị anh hùng LLVT nhân dân”.

Tích cực phối hợp bảo vệ ANTT tại cơ sở

Trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhận thức rõ vị trí chiến lược của lực lượng DQTV trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, phát huy truyền thống và những kinh nghiệm quý báu trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Đảng ủy, Bộ CHQS TP đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chăm lo xây dựng lực lượng DQTV ngày càng vững mạnh.

DQTV là LLVT quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác, là thành phần của LLVT nhân dân TP Hải Phòng, là lực lượng bảo vệ Đảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của nhà nước, làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương. Với nhiều việc làm thiết thực, những năm qua TP Hải Phòng đã quan tâm xây dựng lực lượng DQTV phát triển rộng khắp, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, chặt chẽ về tổ chức, được trang bị vũ khí tốt, thường xuyên tổ chức huấn luyện chiến đấu, giáo dục chính trị tư tưởng nhằm không ngừng nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ).

Lực lượng DQTV thành phố huấn luyện sẵn sàng chiến đấu

Việc làm đó đã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, góp phần cùng Đảng bộ, quân và dân TP thực hiện nhiệm vụ phòng chống “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa thành phố, xây dựng Hải Phòng thành khu vực phòng thủ vững chắc.

Trung tá Tạ Phúc Sơn, Trưởng ban dân quân, Bộ CHQS TP cho biết: “Đến năm 2014, tỷ lệ DQTV của thành phố đã đạt 1,31% so với dân số (trong đó đảng viên chiếm 26,49%). Hàng năm, Bộ CHQS TP đã chủ động xây dựng kế hoạch sử dụng lực lượng DQTV; mở rộng quy mô tăng cường công tác thường ứng trực SSCĐ, tích cực phối hợp chặt chẽ với các lực lượng đứng chân trên địa bàn, tổ chức tuần tra, canh gác, giữ gìn ANCT-TTATXH, đặc biệt là trong những thời điểm diễn ra các sự kiện lớn về chính trị - văn hóa - xã hội.

Lực lượng DQTV cũng chủ động phối hợp cùng các lực lượng công an tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai các biện pháp phòng chống tội phạm, TNXH… Lực lượng DQTV đã đóng góp hơn 45.000 ngày công phục vụ các hoạt động công ích, phòng chống lụt bão, khắc phục hậu quả thiên tai, tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa mới và nông thôn mới…

Phát huy truyền thống hơn 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sỹ DQTV thành phố trên từng vị trí, từng mặt trận công tác luôn tích cực phấn đấu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, xứng đáng với lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của tổ quốc, vô luận kẻ địch hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó thì địch nào cũng phải tan rã”.

Hồng Hải