Theo số liệu thống kê, trong 5 năm (2015-2019), cả nước xảy ra 17.844 vụ cháy, làm chết 431 người, bị thương 981 người; thiệt hại về tài sản ước tính 8.399 tỷ đồng và 8.810 héc-ta rừng; đáng chú ý, trong số 50 vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản giai đoạn 2014 - 2018 (theo Báo cáo số 400/BC-CP ngày 12/9/2019 của Chính phủ về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về PCCC giai đoạn 2014 - 2018) có tới 29 vụ cháy xảy ra tại các cơ sở trong KCN gây thiệt hại lớn về người và tài sản, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và an sinh xã hội.

Xác định công tác quản lý nhà nước về PCCC tại các khu công nghiệp và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có vai trò hết sức quan trọng, do đó thời gian qua, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH các tỉnh, thành phố đã chủ động tham mưu cho UBND cấp tỉnh, thành phố ban hành hàng loạt các văn bản chỉ đạo, kế hoạch triển khai thực hiện công tác PCCC tại KCN và doanh nghiệp FDI; phối hợp với các sở, ngành triển khai hiệu quả công tác quản lý nhà nước về PCCC trong đầu tư xây dựng và trong quá trình hoạt động, góp phần kiềm chế về số vụ và thiệt hại do cháy gây ra tại các KCN, doanh nghiệp FDI.

Cụ thể, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH các tỉnh, thành phố đã chủ động thực hiện công tác điều tra cơ bản nắm tình hình hoạt động của các KCN, doanh nghiệp FDI và các cơ sở trong KCN. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ cùng cơ quan thông tin, truyền thông, các sở, ngành và chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức 8.856 lớp tuyên truyền cho 280.917 lượt người, 2.696 lớp huấn luyện nghiệp vụ PCCC cho 111.322 đội viên đội PCCC cơ sở, chuyên ngành; hướng dẫn cơ sở xây dựng mới 731 phương án chữa cháy và tổ chức 1.192 lượt thực tập phương án chữa cháy.

Qua đó nhận thức về công tác PCCC của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cơ quan quản lý đã có chuyển biến và nâng cao rõ rệt. Việc triển khai công tác kiểm tra an toàn về PCCC được thực hiện nghiêm túc theo đúng trình tự, thủ tục quy định. Từ năm 2018, đã tổ chức 39.929 lượt kiểm tra, phát hiện và kiến nghị khắc phục 56.819 tồn tại, vi phạm, xử phạt 4.586 trường hợp với số tiền 35,176 tỷ đồng; tạm đình chỉ hoạt động 117 lượt cơ sở, đình chỉ hoạt động 56 lượt cơ sở.

Qua kiểm tra nhận thấy, người đứng đầu cơ quan, doanh nghiệp quản lý hạ tầng KCN đã cơ bản chấp hành quy định của pháp luật về PCCC, thực hiện nghiêm các quy định về thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC đối với hạ tầng kỹ thuật của KCN; thành lập và duy trì hoạt động của Đội PCCC cơ sở, chuyên ngành; đầu tư xây dựng và duy trì hoạt động của hệ thống cấp nước chữa cháy, giao thông phục vụ chữa cháy; phối hợp với cơ quan chức năng cấp phép đầu tư xây dựng cho các cơ sở hoạt động trong KCN.

Tuy nhiên, vẫn cón một số đơn vị chưa thành lập đội PCCC chuyên ngành và trang bị xe chữa cháy; hoạt động của hệ thống cấp nước chữa cháy còn hạn chế; tự ý lắp đặt mái che giữa các nhà xưởng để cơi nới bố trí kho, nơi sản xuất tại khu vực này, không bảo đảm khoảng cách an toàn PCCC; cải tạo, thay đổi tính chất sử dụng hoặc thi công xây dựng thêm sàn lửng tại nhà xưởng, nhà kho để tăng diện tích sử dụng, không đáp ứng yêu cầu ngăn cháy, thoát nạn; không trang bị đầy đủ hệ thống chữa cháy tự động hoặc có lắp đặt nhưng không bảo đảm yêu cầu kỹ thuật của hệ thống nên không phát huy hiệu quả hoạt động khi xảy ra cháy, nổ...

Thời gian tới, dự báo tình hình cháy nổ sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp do kinh tế xã hội ngày càng phát triển, số lượng cơ sở thuộc diện quản lý nhà nước về PCCC và CNCH ngày càng tăng; nhiều loại hình cơ sở mới, phức tạp nguy cơ cháy nổ cao tiếp tục được hình thành sẽ tác động tiêu cực đến tình hình cháy, nổ đặt ra nhiệm vụ hết sức nặng nề cho công tác PCCC và CNCH.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về PCCC tại các KCN và doanh nghiệp FDI, thời gian tới lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH các tỉnh, thành phố tập trung tham mưu đề xuất và triển khai thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm như: tiếp tục tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai thực hiện Chỉ thị của Ban bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC, Nghị quyết số 99 và Quyết định số 630 của Chính phủ ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy và chữa cháy; huy động sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác PCCC tại địa phương.

Đồng thời, tham mưu Bộ Công an quy định việc huy động lực lượng, phương tiện xử lý các vụ cháy, nổ, tai nạn, sự cố có quy mô lớn, diễn biến phức tạp trên phạm vi toàn quốc và phối hợp với UBND cấp tỉnh phê duyệt phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ có huy động lực lượng, phương tiện của các cơ quan, tổ chức ở địa phương; tham mưu UBND cấp tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành, UBND các cấp đẩy mạnh công tác phối hợp trong thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về PCCC nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, cấp phép; xây dựng phong trào toàn dân tham gia công tác PCCC và CNCH, trong đó tập trung kiện toàn lực lượng PCCC cơ sở, chuyên ngành tại KCN và doanh nghiệp FDI đáp ứng phương châm 4 tại chỗ.

Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác hướng dẫn trách nhiệm PCCC của người đứng đầu cơ quan, tổ chức. Đối với cơ quan, tổ chức, cơ sở vi phạm không chấp hành quyết định xử phạt, cần áp dụng các biện pháp ngăn chặn, xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật như tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động; đề nghị các cơ quan chức năng phối hợp các biện pháp ngăn chặn phù hợp như: Cưỡng chế thực hiện phần xây dựng không đúng thiết kế được duyệt hoặc chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra xem xét xử lý theo quy định của pháp luật; công khai danh sách các cơ sở không bảo đảm an toàn về PCCC trên phương tiện thông tin đại chúng.

Tăng cường nghiên cứu, kiện toàn mô hình tổ chức lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH ở địa phương, đặc biệt là các Đội, Tổ Cảnh sát PCCC và CNCH Công an cấp huyện, chú trọng phát triển mạng lưới các đơn vị Cảnh sát PCCC và CNCH tại các địa bàn, khu vực trọng điểm có KCN đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Dương Vũ