Trưởng thành từ gian khó

Có mặt tại Phòng KTSH vào một buổi chiều giữa tuần khi chuyên án đấu tranh với hàng trăm đối tượng người Trung Quốc đánh bạc qua internet tại khu đô thị Our City vừa khép lại, chúng tôi chứng kiến các CBCS đơn vị suốt nhiều ngày đêm không nghỉ, trở về từ hiện trường, nén mệt mỏi, lập tức bắt tay ngay vào công việc của mình.

Người miệt mài bên chiếc kính hiển vi, máy xử lý ảnh, tài liệu; người tập trung giám định mẫu vật… phục vụ cho công tác điều tra. Tất cả đều được các anh, chị thực hiện vô cùng tỉ mỉ, thận trọng. Bởi mỗi kết luận giám định sẽ là cơ sở quan trọng để từng vụ án, vụ việc được làm sáng tỏ. Sau đó, có thể là kết tội hoặc minh oan cho một con người.

Tiếp chúng tôi, Thượng tá Vũ Xuân Thắng - Phó trưởng Phòng KTHS tâm sự, làm công tác đặc thù, phục vụ yêu cầu của các đơn vị trực tiếp chiến đấu, Phòng KTHS luôn phải kết hợp chặt chẽ giữa khoa học KTHS và kinh nghiệm thực tiễn cùng sợ hỗ trợ của máy móc, thiết bị.

Kết quả giám định dấu vết, vật chứng là bằng chứng khoa học duy nhất giúp cơ quan điều tra có định hướng đúng đắn khi phá án cũng như củng cố nguồn chứng cứ, truy nguyên tội phạm hoặc bị hại… Chính vì vậy, bất kỳ vụ án nào, dù lớn hay nhỏ, việc tiếp cận hiện trường càng nhanh càng có ý nghĩa to lớn trong việc phát hiện, bảo toàn dấu vết nhất là các loại dấu vết có giá trị.

Cũng từ đây, các giám định viên sẽ giúp các điều tra viên nhận định chính xác về tính chất vụ việc; thời điểm, đặc điểm, phương thức, thủ đoạn phạm tội; góp phần đắc lực trong phòng ngừa, trấn áp tội phạm, giữ gìn ANTT, TTATXH trên địa bàn thành phố.

Cũng theo Thượng tá Vũ Xuân Thắng, từ năm 1981, Phòng KTHS được thành lập với chức năng nhiệm vụ: khám nghiệm hiện trường; giám định KTHS; sử dụng biện pháp kỹ thuật để phòng ngừa phát hiện tội phạm… Thời điểm đó, mặc dù còn nhiều khó khăn về điều kiện cơ sở, vật chất nhưng bằng lòng yêu nghề, không ngại khó, ngại khổ, tập thể CBCS đơn vị đã đoàn kết chung sức, đồng lòng vượt qua mọi thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Đặc biệt, vừa được thành lập, lực lượng KTHS-CATP bằng sự nỗ lực phi thường đã góp phần khám phá nhiều vụ trọng án đồng thời giúp các đơn vị triệt xóa hàng loạt băng, ổ, nhóm tội phạm nguy hiểm, nhất là làm rõ nhiều vụ án kinh tế; quyết tâm làm tốt nhiệm vụ mà Đảng ủy, Giám đốc CATP giao phó: “Tập trung bảo vệ tài sản XHCN, xóa các tụ điểm, chặn đứng nạn trộm cắp trên các khâu vận chuyển đường sông, ở cảng, các xí nghiệp lớn; tấn công mạnh bọn cướp giật, dùng vũ khí đi đe dọa cưỡng đoạt tài sản công dân…”.

Điển hình phải kể đến chiến công phá vụ trộm 8 kiện thuốc lá xảy ra vào đầu năm 1981 tại kho thuộc cửa hàng ăn uống ngã 5, quận Kiến An. Đây là lần thứ 5 nhà kho mất trộm. Thời điểm xảy ra, cửa kho vẫn khóa, giấy niêm phong vẫn còn. Trước đó, do nghi ngờ nội bộ có liên quan, lãnh đạo công ty buộc phải chuyển đổi 3 thủ kho, 2 cửa hàng trưởng. Qua khám nghiệm hiện trường, các giám định viên KTHS-CATP đã phát hiện 1 ô thoáng trong kho có dấu hiệu bị mất bụi bám, phía sau cửa trước xí nghiệp cơ khí Kiến An có vết chân còn mới, cùng nhiều bằng chứng có liên quan.

Từ các yếu tố đó, lực lượng KTHS nhận định, đối tượng gây án cả 5 vụ trộm là 1 và là người có liên quan đến lực lượng bảo vệ của Xưởng cơ khí Kiến An. Tiếp tục sử dụng các biện pháp khám nghiệm - giám định, các giám định viên đã buộc đối tượng Nguyễn Văn T. - nhân viên bảo vệ tại xưởng cơ khí trên và nộp lại số tang vật lần cuối hắn lấy trộm.

Rồi nữa là vụ 11 người ở xã Tú Sơn và Đại Hợp (huyện Đồ Sơn cũ) chết do uống phải thuốc sê-đa giả mua ở trạm xá xã xảy ra vào tháng 6-1983. Thời điểm xảy ra vụ việc, trời đang bước vào mùa nắng nóng cực điểm, các nạn nhân đã được chôn, thi thể trong trạng thái phân hủy, bốc mùi hôi thối. Khi đó, các CBCS trong đội khám nghiệm - pháp y đã không quản ngại, trong một ngày tiến hành khai quật 2 tử thi để lấy mẫu vật gửi đi xét nghiệm. Từ kết quả xét nghiệm, đơn vị đã đề nghị chính quyền địa phương niêm phong toàn bộ số thuốc còn lại ở hai trạm xá trên; đồng thời đề nghị các đơn vị liên quan phối hợp khai quật, giải phẫu 9 tử thi còn lại. Với quyết tâm đi đến cùng, trả lại công bằng cho gia đình các nạn nhân, 2 đối tượng Trần Văn T. - Trạm trưởng y tế xã Tú Sơn và Phạm Văn H. Phó ban y tế xã Đại Hợp, những kẻ đã bán số thuốc sê-đa giả có chứa độc tố Cianua cho các nạn nhân đã phải cúi đầu nhận tội. Cũng từ đây, CATP Hải Phòng đã khám phá ra đường dây sản xuất, tiêu thụ thuốc tân dược giả trên địa bàn thành phố.

Với sự nỗ lực và quyết tâm cao, quá trình khám nghiệm hiện trường và giám định luôn được các CBCS phòng KTHS - CATP thực hiện đúng quy trình, bảo đảm chính xác, khách quan, phục vụ đắc lực cho công tác điều tra, xử lý tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật.

Thầm lặng những chiến công

Phát huy truyền thống của lực lượng CATP Cảng, thực hiện nghiêm túc lời dạy của Bác Hồ, đặc biệt thấm nhuần Di chúc của Người, trong những năm qua, lực lượng KTHS - CATP đã khám nghiệm hiện trường hàng nghìn vụ việc các loại.

Trong đó, có những vụ án có tính chất, tình tiết vô cùng phức tạp; thủ phạm gây án cố tình xóa dấu vết tội ác hòng thoát tội, gây khó khăn cho công tác giám định, truy nguyên. Tuy nhiên, với tinh thần trách nhiệm cao nhất, cùng các biện pháp nghiệp vụ, các CBCS Phòng KTHS luôn đưa ra được những nhận định, bằng chứng xác thực giúp cơ quan điều tra làm rõ sự thật khách quan một cách nhanh chóng.

Thượng tá Vũ Xuân Thắng chia sẻ, những năm gần đây, hoạt động của tội phạm về trật tự xã hội diễn ra ngày càng khó lường, phức tạp về phương thức, thủ đoạn, tính chất nguy hiểm. Một số nhóm, đối tượng hoạt động lưu động, liên tỉnh, thành phố, có mối quan hệ xã hội rộng, phức tạp; núp bóng công ty cổ phần, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đáo hạn ngân hàng, thuê mua tài chính, cho vay cầm đồ… đặc biệt là tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Điển hình như vụ hàng trăm đối tượng người Trung Quốc đánh bạc qua internet tại khu đô thị Our City. Vụ việc liên quan đến dữ liệu số, thiết bị điện tử nên chỉ cần chậm một giây mọi bằng chứng để buộc tội các đối tượng sẽ bị xóa sạch. Chính vì vậy, với vai trò là mũi nhọn trong chuyên án, Phòng KTHS đã huy động toàn bộ lực lượng và hoàn thành công việc trong một thời gian rất ngắn, đảm bảo tiến độ phá án.

Bên cạnh tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép các chất ma túy cũng ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Trên địa bàn còn xuất hiện một số chất ma túy chưa có trong danh mục chất gây nghiện do Việt Nam quy định khiến cho việc phá án trở nên vô cùng khó khăn… Các chất này có thể ẩn mình trong các dạng tồn tại khác nhau như lá khát, nấm thần, ruốc gà… hoặc  được trang bị một cách tinh đánh lạc hướng cơ quan chức năng như được đóng gói dạng trà sữa, cà phê, đông trùng hạ thảo, túi chè…

Chính vì vậy, với bất cứ mẫu vật nào đều được các cán bộ giám định thực hiện đúng quy trình, tuyệt đối không để xảy ra sai sót dù là nhỏ nhất… Vụ việc đối tượng Nguyễn Văn Thế, sinh 1993, ở phường Kênh Dương, quận Lê Chân, tàng trữ trái phép chất ma túy là một ví dụ về sự tinh vi của loại tội phạm này. Theo đó, Nguyễn Văn Thế đã lợi dụng vỏ bọc bên ngoài là những gói đồ uống, giải khát phù hợp với giới trẻ để tàng trữ chất gây nghiện và tạo ảo giác cho người sử dụng.

Mẫu giám định thu được từ 29 gói nilon màu tím, vỏ ngoài in dòng chữ “VIP CHINESE TEA GIFT” có mùi thơm của trà sữa từ CAQ Lê Chân chuyển tới đã được các giám định viên nhanh chóng xác định có chứa thành phần chất ma túy Ketamine và MDMA, nguồn gốc xuất xứ từ nước ngoài. Nhờ đó, lực lượng công an đã xác định được phương thức hoạt động mới cũng như triệt phá thành công đường dây buôn bán loại hàng cấm này.

Có thể nói, ở bất cứ vụ án hình sự nào, những người đầu tiên tiếp cập, thực hiện nhiệm vụ thu thập chứng cứ, dấu vết để phục vụ công tác điều tra, phá án chính là các CBCS của Phòng KTHS. Đó là những người lính dù không đối đầu trực tiếp với các loại tội phạm mà bằng những công việc thầm lặng, luôn đối mặt với những gian nan, nguy hiểm, phải tiếp xúc trực tiếp với môi trường độc hại như: hóa chất, tử thi thối rữa, nạn nhân nhiễm HIV/AIDS... để thu thập bằng được dấu vết, vật chứng.

Dẫu vậy, những người lính KTHS luôn trong tư thế sẵn sàng, bất kể ngày hay đêm, mưa hay nắng, hễ có lệnh là khẩn trương lên đường làm nhiệm vụ. Chỉ tính riêng 6 tháng năm 2019, tập thể CBCS đơn vị đã tiếp nhận và giải quyết 1.309 trường hợp trưng cầu, giám định; khám nghiệm 85 hiện trường.

Trong đó, tập trung giải quyết 108 trưng cầu giám định tài liệu với 280 mẫu; 319 trưng cầu giám định ma túy với 655 mẫu; 653 yêu cầu giám định số đóng chìm trên vật liệu... Những nỗ lực đó của các anh, chị đã giúp cho mỗi vụ án, vụ việc nhanh chóng được sáng tỏ, đáp ứng được sự kỳ vọng, mong mỏi của mỗi người dân đối với lực lượng CAND.

Hải Ngân