Căn cứ sửa đổi

Cụ thể, những năm qua, Bộ Công an đã chỉ đạo xây dựng và hoàn thành hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Căn cước công dân (CCCD) và hệ thống định danh, xác thực điện tử. Và để triển khai thực hiện Nghị quyết 68 của Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020-2025 và Đề án 06 của Chính phủ về Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030, thì cần thiết phải nghiên cứu, sửa đổi 30 Điều về thủ tục cấp các loại Giấy phép về VK, VLN, tiền chất thuốc nổ, CCHT trong Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT theo hướng cắt giảm các loại giấy tờ có thể kết nối, chia sẻ để khai thác dữ liệu như: Bản sao Chứng minh nhân dân, CCCD, Hộ chiếu, Giấy Chứng nhận đủ điều kiện về ANTT.

Trong khi đó, tình hình tội phạm sử dụng súng tự chế (súng bắn đạn ghém, súng săn, súng nén ga, súng nén hơi…), vũ khí thô sơ, vũ khí tương tự vũ khí thô sơ diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng. Theo số liệu tổng hợp của Cục Cảnh sát QLHC về TTXH, trong 5 năm qua, trên địa bàn cả nước đã xảy ra gần 15.000 vụ, chiếm khoảng 76% trên tổng số vụ việc vi phạm về vũ khí đã phát hiện, bắt giữ.

Đối tượng sử dụng trái phép các loại dao, kiếm, búa, rìu…, để gây án cũng diễn ra rất phức tạp. Trong 5 năm, các lực lượng chức năng đã bắt giữ, xử lý trên 5.400 vụ, chiếm khoảng 28% tổng số vụ việc vi phạm về vũ khí; trong đó, có nhiều vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, làm hoang mang dư luận xã hội. Trong khi đó, việc xử lý hình sự đối với các loại tội phạm này lại gặp rất nhiều khó khăn.

Tại Điều 304 Bộ luật Hình sự chỉ quy định chế tài xử lý đối với các hành vi chế tạo, tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt trái phép vũ khí quân dụng; Điều 306 chỉ xử lý hình sự đối với người nào chế tạo, tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao và vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự như súng săn, vũ khí thể thao khi đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm.

Vì vậy, các đối tượng xấu đã tiến hành chế tạo, tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại súng tự chế (súng bắn đạn ghém, súng săn, súng nén ga, súng nén hơi…), vũ khí thô sơ (các loại dao, lưỡi lê, đao, kiếm, giáo, mác, thương, mã tấu, côn, quả đấm, quả chùy, cung, nỏ) và linh kiện để lắp ráp vũ khí. Nếu các hành vi nêu trên của các đối tượng không được kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây mất ANQG, TTATXH.

Cùng với đó, thực tế hiện nay cho thấy có nhiều tổ chức, doanh nghiệp của các nước trên thế giới có cho, tặng, viện trợ một số loại VK, CCHT cho Việt Nam để phục vụ việc nghiên cứu, sản xuất. Tuy nhiên, tại Điều 5 của Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT, quy định nghiêm cấm việc trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố VK, VLN, CCHT. Vì vậy, để tận dụng nguồn lực từ nước ngoài hỗ trợ Việt Nam trong nghiên cứu, sản xuất, trang bị, sử dụng VK, CCHT thì cần thiết phải nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các quy định này cho phù hợp.

Ngoài ra, theo Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT hiện hàng còn một số quy định về việc nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh, vận chuyển và sử dụng vật liệu nổ công nghiệp chưa phù hợp với thực tiễn như: chưa có quy định về việc đăng ký sản phẩm vật liệu nổ công nghiệp mới sản xuất, sử dụng tại Việt Nam; việc quy định chủng loại sản phẩm, quy mô sản xuất phải phù hợp với định hướng phát triển ngành vật liệu nổ công nghiệp chưa phù hợp với Luật Quy hoạch; việc quy định tổ chức, doanh nghiệp sử dụng vật liệu nổ công nghiệp không hết phải bán lại cho tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp; quy định giấy phép vận chuyển vật liệu nổ công nghiệp chỉ có giá trị cho 1 lượt vận chuyển gây khó khăn cho các doanh nghiệp...

Từ những căn cứ trên cho thấy, cần thiết phải tiến hành nghiên cứu xây dựng Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT (sửa đổi) nhằm đảm bảo phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức và người dân, đồng thời, quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm, nhất là đối với các loại súng tự chế, các loại dao có tính sát thương cao để mang tính răn đe và đáp ứng yêu cầu phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm trong tình hình mới.

 Nội dung chính dự kiến sửa đổi

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công an đã chỉ đạo nghiên cứu, tổng kết đánh giá toàn diện thực tiễn 5 năm triển khai thi hành Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT; trên cơ sở những khó khăn, vướng mắc và hạn chế, bất cập phát sinh từ thực tiễn; Bộ Công an dự kiến đề xuất 4 chính sách lớn trong Luật (sửa đổi) gồm:

Hoàn thiện quy định về khái niệm VK, CCHT, linh kiện VK, CCHT; khái niệm và biện pháp quản lý dao có tính sát thương cao; Cắt giảm, đơn giản hóa giấy tờ, hồ sơ quy định trong các thủ tục hành chính về VK, VLN, tiền chất thuốc nổ, CCHT; Cho phép tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài cho, tặng viện trợ VK, CCHT cho Việt Nam; Sửa đổi bổ sung một số quy định về nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp.

Những nội dung sửa đổi, bổ sung có ý nghĩa rất quan trọng nhằm khắc phục kịp thời các khó khăn, vướng mắc, bất cập, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm trong tình hình mới.

Khánh Chi

• Vận động Nhân dân giao nộp 79 viên đạn, 84 vũ khí thô sơ, 4 dao kiếm, 0,3 kg pháo
• Nhân dân tự giác giao nộp 2 khẩu súng, 110 viên đạn, 94 vũ khí thô sơ
• Nhân dân tự giác giao nộp 3 khẩu súng, 47 viên đạn; 29 vũ khí thô sơ, dao kiếm, CCHT các loại
• Nhân dân tự giác giao nộp 69 khẩu súng, gần 1.400 viên đạn
• Nhân dân tự giác giao nộp 15 khẩu súng, 4 viên đạn, 25 vũ khí thô sơ, 9 dao kiếm các loại