Du khách tham quan xe tăng Pháp đại bại trong chiến dịch Điện Biên Phủ

Kháng chiến chống thực dân Pháp và chiến thắng Điện Biên Phủ là một bước kế thừa và phát triển tất cả những truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Theo phân tích của nhiều chuyên gia thì một trong những nét đặc sắc về nghệ thuật quân sự đã góp phần làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” là tập trung lực lượng của ta - chia cắt, phân tán lực lượng của địch. Nét đặc sắc về nghệ thuật quân sự đó mãi mãi vẫn còn nguyên giá trị…

Trước âm mưu của địch, tháng 9-1953, tại Tỉn Keo, Định Hóa, Thái Nguyên, Bộ Chính trị đã họp dưới sự chủ tọa của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bàn kế hoạch tác chiến Đông Xuân 1953-1954. Trước đó, trong báo cáo tại Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu ra phương hướng chiến lược của ta là: “Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu để phân tán lực lượng địch và tiêu diệt sinh lực địch, mở rộng vùng tự do".

Tại Hội nghị Tỉn Keo, một lần nữa Người khẳng định phương hướng chiến lược không thay đổi. Người nêu rõ chủ trương của ta: “Địch muốn đẩy ta vào thế bị động thì ta sẽ buộc chúng phải lâm vào thế bị động, địch muốn tập trung quân cơ động để tạo nên sức mạnh thì ta sẽ có kế sách phân tán địch ra mà đánh thì sức mạnh ấy sẽ không còn”.

Trên tinh thần ấy, sau khi nghe Đại tướng Võ Nguyên Giáp báo cáo tình hình địch, Bộ Chính trị đã phê chuẩn phương án tác chiến của Bộ Tổng tham mưu với hướng tiến công chiến lược là Tây Bắc, Tây Nguyên và Trung - Hạ Lào là những nơi địch yếu nhưng không thể bỏ. Bộ Chính trị nhấn mạnh phương châm tác chiến của ta là “tích cực, chủ động, cơ động, linh hoạt” và nguyên tắc về chỉ đạo chiến lược và chỉ đạo tác chiến là: tiêu diệt sinh lực địch, bồi dưỡng lực lượng của ta; đánh ăn chắc, đánh chắc thắng; chọn nơi sơ hở và tương đối yếu của địch để đánh, giữ vững chủ động, kiên quyết buộc địch phải phân tán.

Với phương châm tác chiến này, ta đã khiến quân địch phải thụ động đối phó theo cách đánh của ta. Trong khi chúng tập trung lực lượng ở đồng bằng Bắc Bộ để uy hiếp lực lượng ta thì ta chủ trương tiến công nhiều hướng ở phía Tây để buộc chúng phải phân tán lực lượng. Giữa tháng 11-1953, bộ đội chủ lực của ta theo kế hoạch tiến lên Tây Bắc giải phóng Lai Châu, phối hợp với bộ đội Pathét Lào tiến công địch ở Trung và Hạ Lào. Nava buộc phải điều quân lên Điện Biên Phủ để bảo vệ Lai Châu và Thượng Lào.

Kế hoạch của Nava hoàn toàn bị đảo lộn, chúng phải căng lực lượng ra để đối phó với ta. Tuy vậy, dù trong thế bị động nhưng với sự trợ giúp của Mỹ, Pháp đã nhanh chóng xây dựng Điện Biên Phủ trở thành tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương, một pháo đài bất khả xâm phạm trong con mắt phương tây. Với một tập đoàn cứ điểm như vậy, địch hy vọng sẽ nghiền nát chủ lực Việt Minh ở thung lũng Mường Thanh.

Khi biết ý đồ chiến lược của quân Pháp tăng cường lực lượng lên Tây Bắc nhằm biến Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh hòng tiêu diệt các đơn vị chủ lực của ta, một mặt quân ta tập trung lực lượng chủ lực hướng lên Tây Bắc. Đồng thời ngay trong thời gian quân ta chuẩn bị đánh Điện Biên Phủ và nhất là khi ta lùi thời gian để thay đổi cách đánh ở Điện Biên Phủ, trên khắp chiến trường Đông Dương, quân và dân các địa phương liên tục nổ súng đánh địch và giành thắng lợi lớn, tiêu hao nhiều sinh lực, phá hủy nhiều vũ khí trang bị, phương tiện chiến tranh của địch.

Trong thời gian này ở chiến trường Nam Trung Bộ và Nam Bộ, quân ta cũng mở liên tiếp nhiều cuộc tấn công vào các vị trí của địch, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, phối hợp tích cực với các hướng. Ở Đồng bằng Bắc Bộ, quân ta đã mở những trận tấn công quan trọng, đặc biệt là trận đánh vào sân bay Cát Bi (Hải Phòng), phá hủy nhiều máy bay của địch và cắt đứt đường số 5 - tuyến đường vận chuyển quan trọng của địch trong thời gian dài.

Như vậy, các chiến trường đã phối hợp rất kịp thời, chặt chẽ và thu được những thắng lợi lớn, buộc địch phải phân tán lực lượng cơ động chiến lược đối phó trên nhiều hướng. Đến ngày 13-3-1954, quân ta bắt đầu nổ súng tấn công Điện Biên Phủ. Chúng ta đã thực hiện đúng tư tưởng của Bác Hồ là phân tán địch ra mà đánh, đồng thời tập trung lực lượng chủ lực mạnh quyết chiến với địch ở chiến trường trọng điểm là Điện Biên Phủ để giành thắng lợi quyết định.

Hồng Hải