Lực lượng PCCC trong một buổi diễn tập

Hiện Hải Phòng có 154 chợ, gồm 52 chợ thuộc nội thành, 102 chợ ở khu vực ngoại thành, trong đó có 4 chợ ở trung tâm thành phố. Đa số các chợ đều được xây dựng trước khi Luật PCCC năm 2001 có hiệu lực và do UBND các quận, huyện, phường xã, thị trấn quản lý, chưa kể một số chợ do doanh nghiệp hoặc cá nhân khai thác kinh doanh. Cùng với sự phát triển của hoạt động thương mại, đây là khu vực luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy rất cao…

Kết quả khảo sát mới nhất cho thấy, hầu hết các chợ trên địa bàn thành phố đều tồn tại những vấn đề bất cập như: cơ sở hạ tầng xuống cấp, các hộ kinh doanh tự phát chống dột, chống nóng bằng vật liệu dễ cháy; tình trạng trông coi xe lấn chiếm lòng, lề đường, “chợ hóa” những tuyến đường xung quanh, gây khó khăn rất lớn cho xe chữa cháy di chuyển, triển khai chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ khi có sự cố.

Đó là chưa kể, các chợ nằm liền, xen lẫn trong khu dân cư với khoảng cách an toàn chống cháy lan và thoát nạn khi xảy ra sự cố không đảm bảo; khối lượng hàng hóa trong chợ nhiều và phân bố đều trên toàn bộ mặt bằng.

Lối đi chính thường xuyên bị lấn chiếm gây cản trở lối thoát nạn và gia tăng cháy lan. Nhiều nơi, hệ thống điện chiếu sáng bảo vệ, điện kinh doanh, điện cấp cho hệ thống PCCC không được tách riêng biệt theo quy định. Đặc biệt, hầu hết các chợ không bảo đảm nguồn nước để phục vụ chữa cháy.

Cách nào để khắc phục tình trạng trên luôn là câu hỏi trăn trở, thường trực của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, nhất là lực lượng Cảnh sát PCCC. Sau khi tiến hành các bước điều tra nghiên cứu về tình hình chợ ở Hải Phòng, tháng 10-2014, Cảnh sát PCCC thành phố đã tham mưu cho UBND TP chỉ đạo xây dựng mô hình chợ kiểu mẫu đạt chuẩn về PCCC với 20 tiêu chí gồm: bảo đảm an toàn, mỹ quan, vệ sinh môi trường; có hồ sơ về PCCC đúng quy định; có lực lượng chữa cháy tại chỗ và phương tiện, thiết bị, nguồn nước đủ phục vụ khi có cháy xảy ra; có hệ thống điện đúng quy chuẩn an toàn và đầy đủ biển báo chỉ dẫn; hàng hóa, phương tiện sắp xếp ngăn nắp, không lấn đường thoát nạn và phải có đường cho xe chữa cháy hoạt động...

Sau 2 năm triển khai quyết liệt, đồng bộ, đến nay, mô hình này đang được nhân rộng. Trong quá trình thực hiện, chính quyền nhiều địa phương đã chủ động phối hợp với các sở, ngành xây dựng kế hoạch, có lộ trình thực hiện và báo cáo tiến độ cụ thể về UBND TP.

  Kinh phí để triển khai thực hiện mô hình từ nguồn vốn ngân sách và kinh phí từ nguồn đóng góp tự nguyện của tiểu thương tại chợ và các địa phương có cơ chế khuyến khích các hộ kinh doanh tự mua sắm thiết bị PCCC. Cảnh sát PCCC TP cũng thường xuyên bám sát địa bàn, đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật, tập huấn kiến thức PCCC, tổ chức ký cam kết và hướng dẫn tiểu thương thực hiện tốt Luật PCCC tại cơ sở.

Từ khi triển khai mô hình chợ kiểu mẫu đạt chuẩn về PCCC, công tác phòng ngừa cháy, nổ tại các chợ đã được cải thiện rõ rệt. Năm 2015, đã có 2 chợ trên địa bàn thành phố đạt đủ tiêu chí an toàn PCCC là chợ Đông ở xã Tiền Phong, huyện Vĩnh Bảo và chợ Đầm Triều, quận Kiến An. Năm 2016, có thêm 3 chợ kiểu mẫu đạt chuẩn về PCCC được công nhận là chợ Hàng, quận Lê Chân; chợ trung tâm thị trấn An Lão, chợ Phúc Hải, quận Dương Kinh.

Tuy nhiên, tại một số chợ, tiến độ xây dựng mô hình “Chợ kiểu mẫu đạt chuẩn về PCCC” còn khá chậm. Thậm chí nhiều tiểu thương vẫn cho rằng hỏa hoạn xảy ra là do “đen đủi” chứ không phải do chủ quan và sự thiếu tuân thủ quy định về PCCC. Vì vậy, tình trạng sắp xếp hàng hóa dễ cháy lấn chiếm, cản trở lối đi và thậm chí đè lên dây dẫn điện vẫn còn tiếp diễn.

Nguy hiểm nhất là hệ thống điện đấu nối chằng chịt, tùy tiện, mắc vào các cấu kiện xây dựng, nguồn lửa và xe máy vẫn để sát nhau, hệ thống báo cháy, chữa cháy theo quy định chưa được lắp đặt. Tiểu thương không được trang bị phương tiện chữa cháy, tất cả trông chờ Cảnh sát PCCC nếu có sự cố cháy nổ. Còn Ban quản lý chợ thì luôn nêu lý do thiếu kinh phí.

Rõ ràng, mô hình “Chợ kiểu mẫu đạt chuẩn về PCCC” đang rất cần sự chung tay vào cuộc của toàn xã hội.

Minh Phương