Theo BsCKII Hoàng Tuấn Anh, Giám đốc BV Kiến An: Sỏi gan, còn gọi là sỏi đường mật trong gan, là một bệnh nghiêm trọng của hệ thống gan - mật, xuất hiện chủ yếu ở các nước Đông Á, trong đó có Việt Nam. Bệnh sỏi gan nếu không được điều trị có thể gây các biến chứng nguy hiểm cho cơ thể, chẳng hạn như đau quặn hạ sườn phải, sốt, vàng da, nặng hơn có thể gây viêm gan, xơ gan, ung thư đường mật trong gan, nhiễm trùng huyết… Sỏi gan là những viên sỏi nằm ở đường dẫn mật trong gan hoặc ống gan, có thành phần chính là bilirubin (sỏi sắc tố). Nguyên nhân hình thành chủ yếu do vi khuẩn xâm nhập vào đường mật gây nhiễm trùng.

Khác với sỏi mật ít gây ra các triệu chứng rõ ràng, sỏi gan dù nhỏ cũng có thể gây đau, sốt, vàng da (tam chứng Charcot), đầy trướng, khó tiêu, buồn nôn, chán ăn, sợ mỡ… Đặc biệt, do đường mật trong gan có kích thước rất bé nên khi có sỏi người bệnh sẽ dễ gặp biến chứng hơn.

BsCKII Hoàng Tuấn Anh cùng kíp mổ thực hiện cắt gan điều trị sỏi cho bệnh nhân

Cũng theo BsCKII Hoàng Tuấn Anh, thì khi bị sỏi gan, người bệnh có thể có gặp những biến chứng nguy hiểm như: viêm mủ đường mật nếu bị tái phát nhiều lần sẽ gây xơ gan, chít hẹp đường mật. Một số trường hợp nặng, người bệnh có thể bị nhiễm trùng huyết, suy gan gây tử vong. Sự xuất hiện của các viên sỏi tại đường dẫn mật trong gan sẽ gây ứ trệ dịch mật. Điều này khiến các độc tố không được thải ra ngoài thông qua các ống dẫn mật và quay lại gây tổn thương gan. Thống kê cho thấy có 2.4 - 10% người mắc sỏi gan bị ung thư đường mật. Nguyên nhân có thể do việc ứ trệ dịch mật lâu ngày sẽ kích thích các tế bào niêm mạc đường mật phát triển bất thường gây ung thư đường mật. Ngoài ra, sỏi đường mật trong gan cũng có thể gây rối loạn quá trình đông máu, khiến người bệnh bị giảm tiểu cầu và dễ bị xuất huyết (chảy máu).

Do đó, sỏi gan được điều trị càng sớm càng ít có nguy cơ gây biến chứng. Tùy theo kích thước sỏi, triệu chứng và tình trạng sức khỏe mà người bệnh sẽ được chỉ định điều trị theo Tây y, Đông y kết hợp chế độ ăn khoa học

Tây y không có thuốc giúp tan sỏi gan. Thay vào đó, người bệnh sẽ được điều trị bằng phẫu thuật. Có 3 phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng cho sỏi gan.

Nhược điểm chung của các can thiệp phẫu thuật là quy trình thực hiện phức tạp, không phải ai cũng có thể áp dụng. Khi thực hiện, người bệnh sẽ phải đối mặt với nguy cơ biến chứng chảy máu, nhiễm trùng xơ hóa, chít hẹp đường dẫn mật trong gan hoặc không lấy được hết sỏi ra ngoài. Đặc biệt, sau can thiệp tỷ lệ tái phát sỏi rất cao. Đây là vấn đề khiến nhiều thầy thuốc Tây y trăn trở nhất hiện nay.

Qua trao đổi với Bs Hoàng Tuấn Anh, được biết, từ đầu năm 2020 đến nay, BV Kiến An đã triển khai thành công kỹ thuật cắt gan cho 4 bệnh nhân do sỏi trong gan, trong đó có 2 ca cắt gan trái và 2 ca cắt thùy gan trái. Những bệnh nhân này đều có tiền sử phẫu thuật sỏi mật cũ, điều trị tái đi tái lại nhiều lần, sỏi lấp chặt đường mật trong gan, teo gan. Cả 4 bệnh nhân đều được kíp phẫu thuật BV Kiến An tiến hành cắt gan theo phương pháp cắt một phần. Sau phẫu thuật các bệnh nhân đều ổn định ra viện trong khoảng 10-14 ngày, không có biến chứng suy gan, rò mật… Các bệnh nhân đều được kiểm tra lại định kì 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng.

Bệnh nhân V.M.T. sinh 1967, ở huyện Kiến Thụy, vừa được phẫu thuật cắt gan trong điều trị sỏi tại BV Kiến An. Ngày 4-5, bệnh nhân T. được người thân đưa đến cấp cứu tại BV Kiến An trong tình trạng sốt 39 độ, đau bụng trên bên phải, vàng da vàng mắt. Sau khi được thăm khám, làm các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, bệnh nhân được xác định bệnh nhân có sỏi mật, khu trú tại phân thùy 2, 3, sỏi ống mật chủ tái phát nhiều lần. Bệnh nhân T. được chỉ định phẫu thuật cắt gan để điều trị sỏi. Trong quá trình mổ, bệnh nhân được chỉ định cắt gan theo hạ phân thùy 2,3 lấy sỏi khu trú ở hạ phân thùy. Hậu phẫu, bệnh nhân được theo dõi và điều trị tích cực, sau 2 tuần bệnh nhân đã được xuất viện.

Có thể khẳng định, với thành công bước đầu trong phẫu thuật cắt gan, trong thời gian tới, BV Kiến An sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện kĩ thuật và triển khai những ca cắt gan phức tạp hơn, góp phần nâng cao chất lượng khám và điều trị bệnh cho nhân dân.

Hồng Hải

• BV Trẻ em Hải Phòng đổi mới toàn diện cơ sở vật chất, trang thiết bị chất lượng cao, hướng tới sự hài lòng của người bệnh