Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, tại Hội nghị Trung ương 7 (khóa 12)  đã bàn và ban hành 2 nghị quyết quan trọng là Nghị quyết 27 về cải cách chính sách tiền lương và Nghị quyết 28 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.

          Về cải cách chính sách bảo hiểm, đã có một số nội dung được thể chế hóa như tuổi nghỉ hưu trong Bộ Luật lao động. Còn những nội dung khác tiến hành chậm hơn so với cải cách tiền lương. Dù vậy, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, nếu kỳ họp thứ 7 thông qua dự án Luật Bảo hiểm xã hội thì cũng có thể áp dụng vào thời điểm trùng với cải cách tiền lương (1-7-2024).

Về thời gian đóng bảo hiểm xã hội, theo Chủ tịch Quốc hội, sẽ giảm thời gian đóng - hưởng từ 20 năm xuống 15 năm và tiến tới 10 năm. Đây là xu hướng của thế giới hiện đại vì tiền lương ngày càng tăng lên, tỷ lệ đóng "cho cái bánh bảo hiểm" ngày càng to ra. Tức là số năm đóng ngày càng ít nhưng tiền đóng thì nhiều lên. Không những vậy, “tiền lương tối thiểu vùng của người lao động hầu như năm nào cũng tăng thêm khoảng 6-8%. Tới đây cải cách tiền lương cũng cải cách cả khu vực công và khu vực tư- theo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

          Theo Chủ tịch Quốc hội, một trong những nhân tố quan trọng nhất để hạn chế việc rút bảo hiểm xã hội một lần là giảm thời gian đóng bảo hiểm và làm tốt công tác truyền thông."Người ta thấy nếu đóng 20 năm thì quá xa xôi, 15 năm còn thấy có tương lai, tiến tới 10 năm thì càng có điều kiện để đóng bảo hiểm"-  Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

          Về trợ cấp hưu trí xã hội, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trợ cấp này có bản chất giống như trợ cấp cho người cao tuổi từ ngân sách Nhà nước. Về mặt nguyên tắc, độ tuổi được hưởng ngày càng giảm xuống và sẽ giảm cho đến khi nào chạm đến tuổi nghỉ hưu. Tuy nhiên, các mức hưởng sẽ ngày càng tăng lên, tùy thuộc vào ngân sách Nhà nước: Hiện nay tuổi được hưởng đang là 80, luật này sẽ giảm xuống 75 tuổi. Về việc giảm dần độ tuổi và mức hưởng thế nào, Chủ tịch Quốc hội  đồng tình với các đại biểu là nên có sự linh động, linh hoạt. Luật này nên giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định trong từng thời kỳ theo đề nghị của Chính phủ và căn cứ vào khả năng của ngân sách Nhà nước.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đề nghị thiết kế luật phải có quy định, có mốc thực hiện, bởi hai vấn đề quan trọng nhất là độ tuổi và mức hưởng thì nên linh hoạt để không phải sửa luật về sau; luật cũng cần phải quy định rõ khoản chi này do ngân sách Nhà nước đóng.

Về rút bảo hiểm xã hội một lần, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây là vấn đề người lao động quan tâm nhất. Trong đó, chính sách rút thời gian đóng từ 20 năm xuống 15 năm cũng có một phần tác động.

          Theo Chủ tịch Quốc hội, làm việc với Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) có thể thấy, các nước không cho rút bảo hiểm xã hội một lần. Tuy nhiên, lưới an sinh của các nước phải được đảm bảo, thu nhập người dân cao.

           Còn với nước ta sẽ khác nhưng nhiều ý kiến cho rằng không nên cấm đoán. Chỉ có thể thiết kế chính sách để giữ người lao động ở lại hệ thống, hạn chế rút bảo hiểm xã hội một lần. Đồng thời, cũng không nên phân biệt trước khi luật có hiệu lực hay sau khi có hiệu lực.

          Đại biểu Lã Thanh Tân, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng cho rằng, quy định về các hành vi cấm chiếm dụng tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) quy định tại điều 8 chưa đầy đủ và đề nghị  bổ sung 2 nội dung:  cấm chiếm dụng tiền đóng BHXH và tiền bảo hiểm thất nghiệp của người lao động.

       Đại biểu Lã Thanh Tân cũng cho rằng, quy định xử lý vi phạm về hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH của người sử dụng lao động chưa phù hợp. Đại biểu đề nghị nên theo hướng xử lý về hành chính, nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì xử lý hình sự. Trong trường hợp mối quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động là thỏa thuận thì quyền khởi kiện thuộc về người lao động chứ không phải là cơ quan BHXH./.

                                                                                                                               Hồng Thanh