Cụ thể, Chánh Thanh tra Sở Y tế đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Đinh Thị Út (sinh năm 1971, trú phường Hải Sơn, Đồ Sơn, Hải Phòng) - Trưởng nhóm Bông hồng Đen - Cầu vồng đen về hành vi: Thực hiện xét nghiệm HIV đối với người dưới 15 tuổi khi chưa được sự đồng ý bằng văn bản của cha, mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp, người đại diện của người đó. Hình thức xử phạt: phạt tiền 7,5 triệu đồng theo quy định của pháp luật.

Trước đó, Sở Y tế thông tin cho biết, sau khi nhận được thông tin liên quan đến hoạt động xét nghiệm HIV tại cộng đồng của nhóm Bông hồng đen - Cầu vồng đen tại quận Đồ Sơn, Sở Y tế phối hợp cùng các cơ quan, địa phương liên quan tiến hành rà soát sự việc để làm rõ.

Cụ thể, ngày 19/8, đơn vị cử Trung tâm Kiểm soát bệnh tật  (Sở Y tế thành phố) làm việc cùng Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI).

Ngay khi có kết quả làm việc ban đầu, Sở Y tế có báo cáo nhanh gửi UBND thành phố và Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế); đồng thời ban hành Công văn về việc tăng cường quản lý, chấn chỉnh các hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV.

Quá trình làm việc xác định, Trung tâm SCDI do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam thành lập năm 2010 và tổ chức này triển khai Dự án "Bảo vệ tương lai-Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam" theo Quyết định số 1379/QĐ-LHHVN ngày 16/12/2020 của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam về việc phê duyệt việc tiếp nhận nguồn vốn viện trợ phi chính phủ nước ngoài để thực hiện dự án của SCDI.

Trung tâm này hợp tác với 6 nhóm cộng đồng, trong đó có nhóm “Bông hồng đen - Cầu vồng đen” để triển khai hoạt động dự án trong nhóm người trẻ sử dụng ma tuý ở độ tuổi từ 16 đến 24 (triển khai từ tháng 1 đến tháng 12/2023).

Nhóm này thực hiện truyền thông phòng, chống HIV/AIDS, tư vấn và xét nghiệm sàng lọc HIV tại cộng đồng. Kinh phí triển khai hoạt động được lấy từ nguồn Dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam”.

Việc các em học sinh tự nguyện đến nhóm Bông hồng Đen - Cầu vồng đen nghe tư vấn về phòng, chống HIV, làm xét nghiệm sàng lọc HIV trong cộng đồng là một hoạt động tốt, giúp cho các em học sinh biết được tình trạng HIV của mình để có thể chủ động phòng, tránh hay điều trị kịp thời; góp phần thực hiện mục tiêu Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030.

Nhóm dùng xét nghiệm sàng lọc HIV bằng bộ test nhanh (không phải lấy máu xét nghiệm HIV bằng kim tiêm tại các cơ sở y tế), bộ test nhanh này chỉ sử dụng một lần duy nhất, không có nguy cơ lây nhiễm.

Cụ thể, việc lấy máu xét nghiệm bằng bộ test nhanh dùng đầu kim rất nhỏ, bấm vào đầu ngón tay khách hàng để xét nghiệm. Không có văn bản quy định đối tượng không được lấy máu xét nghiệm sàng lọc HIV tại cộng đồng, vì vậy nhóm Bông Hồng Đen - Cầu vồng đen hay các nhóm cộng đồng khác hoàn toàn có thể thực hiện được.

Nhóm dùng kinh phí của dự án hỗ trợ: 100.000 đồng cho một khách hàng đến xét nghiệm HIV, 25.000 đồng nếu giới thiệu người khác đến làm xét nghiệm là không mới. Trong hoạt động của các dự án phòng chống HIV/AIDS có hỗ trợ những đối tượng có nguy cơ đến tham gia phỏng vấn, tư vấn xét nghiệm HIV và khi giới thiệu người khác theo dây chuyền và có kiểm soát (theo quy định và hướng dẫn của từng dự án).

Tại Điều 21 khoản 2 và khoản 3 của Luật 71/2020/QH14 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) quy định: “Người từ đủ 15 tuổi trở lên và có năng lực hành vi dân sự được tự nguyện yêu cầu xét nghiệm HIV; Việc xét nghiệm HIV đối với người dưới 15 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự, người khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý bằng văn bản của cha, mẹ hoặc người giám hộ, người đại diện của người đó”.

Sở Y tế  thành phố sẽ tiếp tục chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra hoạt động của Trung tâm SCDI và Dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam” trên địa bàn thành phố Hải Phòng theo chỉ đạo của UBND thành phố.

 VŨ DUYÊN